Wiskundemeisjes

De favoriete (nog levende!) wiskundige van… (9)

Ellen Baake

Ellen Baake is professor aan de universiteit van Bielefeld in Duitsland. Ze werkt op het grensgebied van wiskunde en biologie, aan wiskundige populatiegenetica. Ze onderzoekt genetische structuren in populaties en de veranderingen daarin in de tijd. Ook bekijkt ze de effecten en de dynamiek van recombinatie, het proces dat er voor zorgt dat er variatie komt in de genen bij de voortplanting. Qua wiskunde zijn in haar onderzoek differentiaalvergelijkingen nodig, maar meer nog stochastiek.

Ellen Baake is deze maand te gast in Leiden, omdat ze dit jaar onze Kloosterman-hoogleraar is. Dat is natuurlijk een mooie gelegenheid om haar te vragen naar haar favoriete wiskundige.

Warren Ewens

Vol enthousiasme vertelt Baake over haar collega Warren Ewens. Op deze foto staan ze samen. Links staat Warren Ewens, Ellen Baake staat in het midden en rechts staat Anton Wakolbinger.

Ewens is geboren in Australië. Hij begon zijn carrière in Melbourne en sinds de jaren '90 werkt hij aan de University of Pennsylvania in Philadelphia. Hij is opgeleid als statisticus in brede zin, hij is ook goed bekend met "harde" kansrekening.

Daarna werkte Ewens in de wiskundige populatiegenetica, waarvan hij een van de pioniers was. Niet een van de drie allereerste grondleggers, dat zijn Wright, Haldane en Fisher, in de jaren '20 en '30. Maar vanaf de jaren '70 deed Ewens veel fundamenteels, zo ontdekte en bewees hij de naar hem vernoemde Ewens's sampling formula, over hoe vaak welke genen voorkomen in een testsample van individuen. In 1979 verscheen zijn Mathematical Population Genetics, een van de basisboeken over het onderwerp dat een paar jaar geleden nog herdrukt werd.

Rond 1990 gooide hij het roer om en hij ging zich bezighouden met menselijke genetica. Hij probeerde statistische procedures te vinden om ziektegenen te identificeren. Hij was betrokken bij de ontwikkeling van de TDT (transmission disequilibrium test), iets dat hij zelf heel simpel noemt, maar iets heel slims is. Ook dit artikel werd een citatie-klassieker.

Vervolgens gooide Ewens het roer weer om, deze keer richting de bio-informatica. Hij schreef een boek over statistische methoden in de bio-informatica, precies het boek waar Baake op zat te wachten! Hij gaf het vakgebied hiermee een solide wiskundige basis.

Kortom: Ewens is een veelzijdig man, en in elk vakgebied waar hij zich in gemengd heeft, heeft hij belangrijke dingen gedaan. Bovendien is hij erg aardig en bescheiden. Over zijn eigen sampling formula doet hij uitspraken die neerkomen op: "Hij mag dan wel beroemd zijn, maar tests die er op gebaseerd zijn hebben niet genoeg kracht, dus is hij nutteloos!"

(Jeanine)