Wiskundemeisjes

Een tijdje geleden meldde iemand hier dat hij een Yoshimoto kubus had gekocht. Nieuwsgierig zocht ik naar een filmpje en was in eerste instantie niet onder de indruk. Tot...nuja...kijk zelf maar.

Je kunt de kubus voor 55 dollar kopen bij de MoMA Store. Maar je kunt er ook zelf een van papier vouwen met de instructies (pdf) van Dave Brill.

Voor wie vanmiddag toevallig tijd heeft: in Gent kun je naar een toneelstuk over Évariste Galois en een voordracht van Gunther Cornelissen!

(Klik op het plaatje voor een vergroting.)

Meer informatie staat op de site Wiskunde & Passie.

Eerder schreven we al over The Big Bang Theory, een briljante comedyserie over de twee nerdige natuurkundigen Leonard en Sheldon die samen in een appartement wonen, over hun (ook nerdige) vrienden en over buurmeisje Penny, een serveerster die uiteraard eigenlijk actrice wil worden. De serie was al te zien in de VS (en dus op internet), maar vanaf morgen is de serie ook in Nederland op tv!

Dus: allemaal kijken, vanaf morgen elke maandag op de comedyavond bij Veronica om 21.50.

Op de site van de MAA (Mathematical Association of America) vond ik een mooie fotogalerij: Found Math Gallery, met allerlei mooie foto's van wiskundige patronen die mensen zomaar ergens tegenkwamen. Soms is de wiskunde misschien een beetje vergezocht, maar mooi zijn ze wel!

foto van Joel Haack, Cloud Gate in Millennium Park, Chicago

foto van I. Peterson, Kenneth Snelson's "Needle Tower", Washington, D.C.

foto van Evan Geer, “The Monument”, London

Dichter Jan Bais kreeg onlangs in Maassluis de Jambe poëzieprijs 2008 voor de meest spraakmakende dichter van het afgelopen jaar. Hieronder zie je Bais zijn gedicht Nieuw bewijs laatste stelling Fermat voordragen.

Voor wie meer van Bais wil lezen, zijn bundel Mond is spruitje. Het leven van de gemiddelde belastingbetaler in achtendertig volautomatische gedichten is te bestellen bij Uitgeverij de Brouwerij.

p.s. Draag zelf ook eens een gedicht (over wiskunde) voor tijdens het Nationaal Declamatie Concours!

Gisteravond ging ik in Eindhoven naar een concert van Tamara Stefanovich (piano), met een inleiding van Alexander Rinnooy Kan. Het programma bestond uit piano-études van György Ligeti (1923 - 2006). Maar wat ik van tevoren niet zo in de gaten had, was dat Rinnooy Kan vooral over de wiskunde in de muziek van Ligeti zou praten! Vanmorgen schreef Bert Kramer in een reactie ook al over dit concert.

György Ligeti

Rinnooy Kan vertelde over Ligeti's leven en werk. Ligeti was geïnteresseerd in wiskunde: hij deed toelatingsexamen voor de studies wiskunde en natuurkunde. Maar omdat hij joods was en de Tweede Wereldoorlog gaande was, werd hij niet aangenomen. In zijn latere leven raakte hij bevriend met Benoît Mandelbrot, en hij raakte gefascineerd en geïnspireerd door de fractalmeetkunde. Ook de chaostheorie komt tot uiting in Ligeti's werk: in ritmes en accenten wordt duidelijk dat een heel klein verschil in startwaarde een heel grote verandering kan veroorzaken. Zo gaf Rinnooy Kan het publiek een stoomcursus fractalmeetkunde en chaostheorie.

Alexander Rinnooy Kan

Maar hij benadrukte ook dat de esthetiek van de wiskunde en die van de muziek heel verschillend van aard zijn: het mooie aan wiskunde is dat je ingewikkelde structuren rationeel volledig kunt begrijpen, terwijl een rationele analyse van de muziek de schoonheid nooit helemaal verklaart. Lees vooral wat Alexander Rinnooy Kan vorige week zelf zei over de wiskunde in Ligeti's muziek in een interview in NRC Handelsblad.

Daarna speelde Tamara Stefanovich twaalf berucht moeilijke maar prachtige piano-études. Erg mooi en indrukwekkend!

Tamara Stefanovich

Een tijd terug maakte ik een lange treinreis met Matthijs Coster. Matthijs besteedde bijna de hele reis aan het bouwen van een kunstige kubus van louter lucifers. De hele coupé keek vol bewondering toe hoe hij de lucifers zorgvuldig in elkaar schoof. Matthijs bleek vroeger bekend te staan om zijn knappe bouwwerken. Kijk maar eens naar deze foto van een jeugdige Matthijs.

Ik kreeg de prachtige kubus van Matthijs mee en verheugde me er al op om thuis flink indruk te maken met dit kunstwerk dat zonder lijm of touwtjes in elkaar bleef. Ik deed de kubus voorzichtig in mijn tas, maar bij thuiskomst was de kubus uit elkaar geschoven en had ik alleen een heleboel losse lucifers. Later mailde Matthijs nog dat hij mensen normaal altijd adviseerde om de kubus goed in te pakken in een vel papier voor ze hem in een tas deden...

Ik probeer nu de moed te verzamelen om zelf een kubus te bouwen. Onderstaand YouTube-filmpje laat zien hoe het moet. Al deed Matthijs het stiekem nog net iets mooier, met de kopjes om en om.

Toen de wiskundemeisjes vorig jaar in Kortrijk waren, vertelde gastheer Luc Gheysens ons over Peter Raedschelders. Het verbaasde hem namelijk dat deze Vlaamse kunstenaar nog niet enorm beroemd was. Luc maakte ons erg benieuwd naar de Escherachtige werken van Raedschelders en we zochten snel zijn homepage op. Hier zie je een van de daar te vinden handgetekende platen.

Er is goed nieuws voor onze lezers uit het Zuiden, want Raedschelders presenteert vanaf vrijdag in Sint Niklaas zijn eerste solotentoonstelling van Wiskundige prenten en Wit-zwart schilderijen. Alle wiskundeliefhebbers zijn welkom bij de vernissage van deze tentoonstelling op vrijdag 23 januari om 20 uur. De lokatie is: UNIZO, Knaptandstraat 204, Sint Niklaas, België.

Meer werk van Raedschelders is te vinden op zijn homepage of blog. De tentoonstelling is tot 4 maart te zien in UNIZO tijdens kantooruren (maandag tot en met vrijdag, van 8.15 uur tot 16.45 uur ).

Dierenliefhebber Bart attenteerde ons op deze zeer wiskundig verantwoorde knuffel.

De beer heet Mandelbrot (Benoît voor vrienden) en komt van Buttons for mouse.

Op deze site staan een heleboel mooie toepassingen van wiskundig verantwoorde betegelingen. Zo zien we de hagedissen van Escher op een motorkap.

En ook de beroemde Penrose-betegelingen blijken volop te vinden in de echte wereld, zoals hier op straat in Helsinki.

Of op een bank in Amsterdam!

(Weet iemand trouwens waar die bank precies staat? En waarom heeft niemand een foto van zichzelf op deze bank ingestuurd voor onze prijsvraag?)