Wiskundemeisjes
Internetbureau Rotterdam 
Erik Johansson maakt prachtige Escherachtige foto's.
Foto: Erik Johansson
Het grappige is dat ik ineens in zijn andere foto's ook wiskundige thema's zag terugkomen. Bij deze foto dacht ik gelijk aan de Banach-Tarski paradox.
Foto: Erik Johansson
Aanstaande dinsdag, 15 december, spreekt Hendrik Lenstra in het Paard van Troje (Den Haag) in de serie "Spinoza te paard". Zijn lezing gaat over Escher en het Droste-effect, een klassieker inmiddels. Zeker de moeite waard!
Aan de hand van hallucinerende computeranimaties toont Hendrik Lenstra aan welke wiskundige trucs Escher toepaste in zijn kunstwerken.
Zo staat bijvoorbeeld op Eschers litho `Prentententoonstelling' uit 1956 een jongeman die een prent staat te bekijken waar hij paradoxaal genoeg zelf op voorkomt. Wiskundige analyse van de door Escher gebruikte werktekeningen leidt tot de ontdekking van twee zogenaamde Droste-effecten die in de litho verstopt zitten.
Wat gebeurt er nu precies in het door Escher blank gelaten midden van de litho?
Kaartjes kosten € 7,=. Meer informatie vinden en kaartjes kopen kan hier.
Komende maandag, 15 juni, organiseren USCKI Incognito (de Utrechtse Studievereniging voor Cognitieve Kunstmatige Intelligentie) en het Studium Generale van de Universiteit Utrecht het symposium Infinity: The Final Countdown.
Van de website:
Oneindigheid, in praktijk lijkt het nauwelijks voor te komen. We staan nooit oneindig lang in de file en op onze spaarrekening staat helaas nooit oneindig veel geld. Gek toch, dat daarentegen in bijna elk academisch vakgebied oneindigheid wel opduikt. Oneindigheid lijkt wat dat betreft wel één van de meest interdisciplinaire onderwerpen die er bestaan. Sommige vakgebieden worstelen al eeuwenlang met de implicaties die dit onderwerp met zich meebrengt, andere omarmen deze juist. Zo probeert de filosofie al vanaf de tijd van Aristoteles oneindigheid een plek te geven binnen haar denkwijze, terwijl zowel de wiskunde als de natuurkunde juist door dit gegeven kunnen putten uit een rijke bron van theorieën. Je zou dus kunnen zeggen dat oneindigheid voor sommigen een beperking is, maar voor anderen een wereld van mogelijkheden.
Jan Willem Klop en Hans Zantema gaan in op oneindigheid in de informatica, in het bijzonder op oneindige rijen ("stromen"). Pieter Sjoerd Hasper spreekt over oneindigheid in de filosofie. En wiskundige Bart de Smit vertelt over oneindigheid in de litho "Prentententoonstelling" van M.C. Escher.
Kijk hier voor het programma, de samenvattingen en een inschrijfformuliertje.
Heb je Escher in het Paleis al wel eens bezocht? Zo nee, doen! Want in het voormalige paleis van koningin Emma in Den Haag zijn al sinds 2002 een heleboel prenten van Escher te zien. En dat niet alleen: er is ook van alles te beleven.
Nu heeft het museum een Escher-wiskundeprijsvraag uitgeroepen voor scholieren. Het thema van de prijsvraag is vlakvullingen: het is de bedoeling dat je een bepaald soort Escher-achtige vlakvulling maakt. Wat precies de opdracht is hangt af van je schooltype, er zijn verschillende opdrachten voor leerlingen van vmbo, havo en vwo. Hier kun je alle informatie vinden, en ook wat korte uitleg over vlakvullingen en tips voor hoe je kunt beginnen. Je hoeft trouwens niet naar het museum te gaan om mee te kunnen doen.
De deadline is 1 juni, dus je hebt nog even tijd om je kunstwerk te maken!
Mocht je al te oud zijn voor deze prijsvraag en wel enthousiast photoshopper, dan kun je nog meedoen met een Escher-prijsvraag op cracked: Everyday Objects as Designed by MC Escher. De deadline is dinsdag. Wij vinden deze inzending al erg mooi!
Toen de wiskundemeisjes vorig jaar in Kortrijk waren, vertelde gastheer Luc Gheysens ons over Peter Raedschelders. Het verbaasde hem namelijk dat deze Vlaamse kunstenaar nog niet enorm beroemd was. Luc maakte ons erg benieuwd naar de Escherachtige werken van Raedschelders en we zochten snel zijn homepage op. Hier zie je een van de daar te vinden handgetekende platen.
Er is goed nieuws voor onze lezers uit het Zuiden, want Raedschelders presenteert vanaf vrijdag in Sint Niklaas zijn eerste solotentoonstelling van Wiskundige prenten en Wit-zwart schilderijen. Alle wiskundeliefhebbers zijn welkom bij de vernissage van deze tentoonstelling op vrijdag 23 januari om 20 uur. De lokatie is: UNIZO, Knaptandstraat 204, Sint Niklaas, België.
Meer werk van Raedschelders is te vinden op zijn homepage of blog. De tentoonstelling is tot 4 maart te zien in UNIZO tijdens kantooruren (maandag tot en met vrijdag, van 8.15 uur tot 16.45 uur ).
Op deze site staan een heleboel mooie toepassingen van wiskundig verantwoorde betegelingen. Zo zien we de hagedissen van Escher op een motorkap.
En ook de beroemde Penrose-betegelingen blijken volop te vinden in de echte wereld, zoals hier op straat in Helsinki.
Of op een bank in Amsterdam!
(Weet iemand trouwens waar die bank precies staat? En waarom heeft niemand een foto van zichzelf op deze bank ingestuurd voor onze prijsvraag?)
Op de blog van Kanye West vond ik (dankzij een tip van Walter) een voorbeeld van hoe een stoere videoclip er ook uit kan zien. Niets patserige wagens of bimbo's in bikini's: lekker naar de speeltuin, beetje dansen en het Droste-Escher-effect gebruiken. Blijf vooral kijken tot de synchroonzwemsters (in kuis badpak) in beeld komen, want het eind van het filmpje is het mooiste. Wat verrassend trouwens dat Kanye diep van binnen een wiskundejongen is!
Steven wees me op een interessant computerspel: Echochrome, dat in de winkel ligt voor de Playstation Portable. Het spel is tamelijk wiskundig van aard en neemt een loopje met perspectief. Uit de recensie op tweakers.net:
In Echochrome staat het ontdekken van het juiste perspectief centraal. Het puzzelspel ziet er bedrieglijk eenvoudig uit, maar kan verduiveld lastig zijn. Het uitgangspunt is heel simpel. Op het scherm is niets meer te zien dan een zwevende constructie van witte balken tegen een spierwitte achtergrond. De speler kan de hele constructie alle kanten op draaien, en daarmee is zo'n beetje de actie in het spel samengevat. Over de zwevende balken loopt de hoofdrolspeler uit het spel, de zogenaamde mannequin.
De regels doen denken aan het werk van Escher, waar mannetjes op allerlei onmogelijk verbonden trappen lopen:
- De wet van de perspectiefwijziging - als twee gescheiden looppaden elkaar lijken te raken, dan gebeurt dat ook.
- De wet van de perspectieflanding - als twee paden zich boven elkaar lijken te bevinden, dan bevinden ze zich daar ook.
- De wet van het perspectief-bestaan - als het gat tussen twee paden aan het zicht is ontrokken en de paden lijken met elkaar verbonden, dan zijn ze dat ook.
- De wet van de perspectiefverdwijning - als een gat aan het zicht is onttrokken, bestaat het niet.
- De wet van de perspectiefsprong - als een mannequin springt, landt hij op het vlak dat er zich boven lijkt te bevinden.
In het volgende filmpje kun je een beetje zien wat er gebeurt:
Ik heb het spel niet gespeeld, want ik ben niet zo'n liefhebber van computerspellen en heb dus zeker geen playstation, maar het ziet er leuk uit! Lees verder op tweakers.net als je wil weten wat het doel van het spel is en wat Paul Hulsebosch van het spel vindt.
