Wiskundemeisjes

Op dit moment worden op het International Congress of Mathematicians de Fieldsmedailles uitgereikt. Alex Bellos bericht op Twitter live vanuit de zaal. Ik moet nu helaas weg, maar dit zouden de winnaars zijn.

Op mijn Twitter staat al welke gezichten ik herkende.

Gisteren mocht ik trouwens bij Met Het oog Op Morgen iets vertellen over de Fieldsmedailles, hier kun je het fragment terugluisteren.

Update: hier vind je alle winnaars (ook van de andere uitgereikte prijzen) met meer informatie.

We zijn inmiddels terug in Nederland. Ons optreden op de Abelparty ging (ondanks een uitvallende beamer) heel goed. Nu is het tijd om jullie de beloofde roddels uit Oslo te brengen!

Roddel 1: de nieuwe president van de International Mathematical Union.

Een anonieme, maar zeer betrouwbare, bron vertelde ons dat zeer binnenkort László Lovász terugtreedt als president van de International Mathematical Union. Dezelfde bron wist te melden dat Ingrid Daubechies de nieuwe president wordt. Dat jullie het maar vast weten.

Roddel 2: de Fieldsmedailles.
Op 19 augustus worden in India de nieuwe winnaars van de Fieldsmedailles bekend gemaakt. Wij polsten eens wat wiskundigen over wie er zeker zo'n medaille zou winnen. Een Zuid-Amerikaanse wiskundige (die trouwens driemaal vroeg of ik vreemdging en me zijn kamernummer gaf voor het geval ik me zou bedenken, maar dat is een heel ander soort roddel) wist zeer zeker dat Artur Avila er één zou krijgen. Aan de andere kant zat een Britse wiskundige die zei dat er maar één medaille zeker was: die voor Ngô Bao Châu. Later volgden er nog een heleboel namen en geruchten. Terence Tao zou laatst in een brief geschreven hebben dat iemand nog in de running was voor een medaille, terwijl iemand anders zeker wist dat de winnaars al in februari waren gekozen.

In juli zullen de wiskundemeisjes een Fieldsmedailletoto organiseren, waarbij jullie ook allemaal een poging mogen doen om te voorspellen wie zo'n mooie medaille krijgt.

Deze column verscheen vandaag in de Volkskrant.

Wie zou een miljoen dollar weigeren, of dat zelfs maar overwegen? De Russische wiskundige Grigoriy Perelman, misschien.

Toen het nieuwe millennium aanbrak, loofde het Clay Mathematics Institute zeven prijzen uit van een miljoen dollar elk, voor zeven uiterst moeilijke wiskundeproblemen. Wie een van die problemen oplost, valt behalve eeuwige roem dus ook een grote zak geld ten deel. Een extra stimulans, zou je denken.

Tot nu toe is één van de millenniumproblemen opgelost: Perelman bewees het zogenaamde Poincarévermoeden. Vorige maand werd bekendgemaakt dat zijn bewijs inderdaad voldoet aan alle eisen en dat hij de prijs verdient. Het vermoeden – inmiddels dus een bewezen stelling – is erg ingewikkeld. Het heeft iets te maken met bepalen wanneer een gekromd n-dimensionaal oppervlak hetzelfde is als een n-dimensionaal boloppervlak. Maar dat is te ingewikkeld om kort uit te leggen.

Dat Perelman een grootse prestatie heeft verricht is duidelijk. In 2006 werd hem daarvoor al een Fieldsmedaille, een van de belangrijkste wiskundeprijzen, toegekend. Hij weigerde die prijs. De vraag is nu of hij de millenniumprijs wel accepteert, of dat hij die ook aan zich voorbij laat gaan. Tijdens het schrijven van deze column doen verschillende verhalen de ronde op internet, maar het waarschijnlijkst is dat hij de knoop nog niet heeft doorgehakt.

Kamagurka tekende dit stripje in 2006, de Fieldsmedailles werden uitgereikt in Madrid

Hoe komt iemand ertoe om dergelijke prestigieuze prijzen te weigeren? Perelman heeft zich helemaal teruggetrokken uit de academische wereld sinds hij zijn baan opzegde in 2003. Hij wil geen held zijn, hij wil niet bekeken worden als een dier in de dierentuin, hij wil met rust gelaten worden. Hij is teleurgesteld geraakt in de wiskundewereld. Maar wat gebeurt er? Verslaggevers gaan juist naar hem op zoek en kranten zetten hem neer als een gekke, onverzorgde kluizenaar die tussen kakkerlakken leeft. Waarom laten we hem niet gewoon met rust?

Het verhaal van Perelman staat niet op zichzelf. Ook de briljante Alexander Grothendieck, radicaal pacifist, trok zich eind jaren tachtig terug uit de wiskundewereld en werd een kluizenaar. In januari stuurde hij voor het eerst in tijden een teken van leven. Niet om de banden aan te halen, maar om duidelijk te maken dat alle publicaties van zijn werk uit de laatste twintig jaar illegaal zijn en uit bibliotheken verwijderd dienen te worden. Of denk aan John Nash, wiskundige, Nobelprijswinnaar en schizofreen, op wie de film A beautiful mind gebaseerd is.

Worden mensen die een beetje raar zijn makkelijk aangetrokken tot de abstractie van de wiskunde? Of word je vanzelf gek als je teveel wiskunde doet in je hoofd? Wie weet. Feit is dat verreweg de meeste wiskundigen heel normale mensen zijn. Maar dat spreekt natuurlijk niet zo tot de verbeelding.

Het thema van de geniale maar gekke wetenschapper doet dat wel. Iemand die zó briljant is, moet sowieso een beetje gek zijn, of andere dingen niet zo goed kunnen, houden we onszelf voor. Al is het maar om onszelf ervan te overtuigen dat het helemaal niet erg is om niet zo briljant te zijn. Wij zijn namelijk tenminste niet gek.

Toevoeging: wie meer over Grothendieck en zijn brief wil lezen kan voor een mooi artikel terecht bij Kennislink.