Wiskundemeisjes

Maarten stuurde me laatst een leuke mail naar aanleiding van ons stukje over Jean-Pierre Serre. Ik moest erg om zijn verzonnen anekdote lachen en mocht hem gelukkig hier plaatsen!

"Overigens heb ik net een boek van Serre gelezen, en daar stond inderdaad niks persoonlijks in. Niks in de trant van:

Deze stelling stamt van Bourbaki, maar het oorspronkelijke bewijs is verloren gegaan. Op een avond zat ik samen met mijn goede vriend in een Parijs cafe. Toen we onze tweede fles kostelijke Bordeaux aanbraken klaagde ik dat het me maar niet lukte om het bewijs van dit overduidelijk correcte vermoeden rond te krijgen. Zoals altijd was Bourbaki direct geïnteresseerd.

Leg het eens uit, stelde hij voor. ``Nou kijk, je neemt een groep G en een lichaam K'', schreef ik op mijn servetje, en dan zus en zo. Bourbaki dacht een paar seconden na en schreef toen het bewijs op zijn eigen servetje. ``Maar dat kon niet kloppen!'', riep ik, dat had ik al geprobeerd en het faalde op... Op dat moment keek de serveerster voor de derde keer in onze richting. Er waren niet zoveel gasten meer, en de wijn was allang op. Dus we bestelden nog een fles en wijdden ons weer aan het wezenlijke. Ondertussen was Bourbaki overgegaan op de servetjes van de andere tafel om zijn bewijs kracht bij te zetten. Na nog twee uur was ook ik overtuigd en we vierden dit succes met een welverdiend glas champagne.

Zoals mijn gewoonte was in die dagen stond ik de volgende ochtend rond half elf met een flinke kater op. Ik herinnerde me vaag dat we de vorige avond iets heel belangrijks hadden gedaan, maar wat? Bourbaki bleek op de vloer te liggen, dus ik schudde hem wakker. Hij vond dat we heel goede wijn soldaat hadden gemaakt, dat was de hoofdzaak. Verder wist hij nog dat we een of andere stelling hadden bediscussieerd. Het bewijs kon hij zich niet meer herinneren, maar gelukkig had hij het op een servetje geschreven. Waar had hij dat vodje ook al weer? Ach nee, dat had hij laten liggen. We schoten in onze kleren en renden terug naar het cafe. ``Servetjes van gisteravond?'' De barman keek ons verbaasd aan en liet zijn lichte afkeuring over ons onverzorgde uiterlijk blijken. ''Die hebben we natuurlijk weggegooid, wat dacht U dan?'' ``Maar daarop stonden belangrijke wetenschappelijke resultaten!'' ''Kan wel zijn, maar de vuilniswagen komt elke ochtend om half acht langs.''

Zodoende is Bourbaki's briljante bewijs roemloos beland op de vuilnisbelt. Ter compensatie presenteer ik de lezer het volgende bewijs, dat ik acht jaar later vond."

Vorige week was Jean-Pierre Serre in Leiden. Serre! De man die in onze rubriek De favoriete (nog levende!) wiskundige van... zo vaak genoemd werd, dat we de rubriek bijna om wilden dopen tot De één-na-favoriete (nog levende!) wiskundige van..., zodat we eens over iemand anders konden schrijven. Kortom: toen we toch naast Serre stonden bij een groepsfoto, besloten we hem gelijk te vragen wie hij bewondert.

Zoek de wiskundemeisjes, Jean-Pierre Serre en een heleboel andere beroemde wiskundigen (klik op de foto voor een vergroting).

Wiskundemeisjes: "Mogen we u iets vragen?"
Serre: "Dat hebben jullie nu al gedaan."
(...)
Wiskundemeisjes: "We willen u graag vragen naar uw favoriete, nog levende wiskundige."

Serre aarzelde geen seconde en zei: ``Weil". Hij wilde liever niet ter plekke uitleggen waarom.

Serre: ``Dan moet ik uitgebreid op zijn werk ingaan en dat kan hier niet."
Wiskundemeisjes: ``Dus het gaat u alleen om zijn werk?"
Serre: ``Natuurlijk, het gaat mij niet om zijn persoonlijkheid. Ik heb een in memoriam van tien pagina's geschreven over zijn werk, daar staat alles in."
Wiskundemeisjes: ``Ach ja, Weil is inmiddels overleden. We zouden u eigenlijk graag vragen naar uw favoriete nog levende wiskundige.
Serre: ``Daar kan ik geen antwoord opgeven, dat vind ik een indiscrete vraag. Stel dat diegene dat leest, of dat juist iemand die ik niet genoemd heb het leest..."

Beschaamd dropen we af, zonder hem te vertellen hoeveel mensen hem hadden genoemd als hun favoriete nog levende wiskundige. We kunnen het in memoriam waar Serre naar verwees ook nog eens niet vinden en soms dromen we dat Serre ``Weyl" zei in plaats van "Weil". Misschien is het tijd om met deze rubriek te stoppen...

Hierbij dan toch maar een in memoriam voor Weil (pdf) geschreven door Armand Borel.