Wiskundemeisjes

Sindskort heeft Technisch Weekblad een vernieuwde website waar ook de columns online komen. Sinds twee jaar schrijf ik maandelijks een column, soms over wiskunde, meestal over andere dingen. Mijn laatste column ging wel over wiskunde, namelijk over statistiek. Hieronder een stukje.

[...] Dat ging mis bij de veroordeling van een Britse moeder waarvan twee baby’s overleden door wiegendood. De kans dat een willekeurig kind overlijdt aan wiegendood is 1 op 8500. Volgens de door de rechtbank geraadpleegde deskundige was de kans dat twee kinderen in één gezin overleden aan wiegendood dus 1 op 8500 in het kwadraat, oftewel 1 op 73 miljoen. Die kleine kans was de basis voor de veroordeling. Ook hier is na jarenlange protesten en onterechte gevangenisstraf de moeder uiteindelijk vrijgesproken. Tragisch genoeg is zij nooit meer hersteld van de rechtszaak (bovenop het verlies van haar kinderen) en overleed ze een paar jaar na haar vrijlating aan alcoholvergiftiging.

De eerste fout hier is het domweg vermenigvuldigen van de kansen. De gebeurtenissen zijn niet onafhankelijk. Als een kindje aan wiegendood is overleden, dan is de kans dat een tweede baby van dezelfde ouders daaraan overlijdt groter dan 1 op 8500. De tweede fout is dat de kleine kans op een gebeurtenis werd gezien als de kans op onschuld. Precies deze fout werd ook gemaakt in de eerste veroordeling van Lucia de Berk. Maar de kans dat een bepaalde gebeurtenis optreedt gegeven dat de verdachte onschuldig is, is niet hetzelfde als de kans op onschuld gegeven dat die gebeurtenis plaatsvindt.

Een derde fout is het vergeten van hoeveel mensen er zijn. Zelfs als de kans op een bepaalde verdachte situatie maar 1 op 73 miljoen is, dan zal die situatie met een wereldwijde bevolking van zes miljard nog best regelmatig voorkomen.

Zoals jullie waarschijnlijk wel weten, studeerde ik Technische Wiskunde in Delft (tot afgrijzen van een deel van mijn Leidse collega's). Ik draag mijn ingenieurstitel met trots. Ook schrijf ik inmiddels alweer anderhalf jaar columns voor Technisch Weekblad, het vakblad voor hogeropgeleide technici en bèta's.

Dit weekblad organiseert op 30 september een R&D Day op de high-tech campus in Eindhoven. Daar ontmoeten grote namen uit de industrie en onderzoeksinstellingen elkaar. Er staan helaas geen wiskundigen op het programma. Maar sprekers als Peter Wierenga (ceo Philips Research) en Wouter Pijzel (voorzitter Nederlandse Orde van Uitvinders) zijn volgens mij interessant voor wiskundestudenten en promovendi die overwegen het bedrijfsleven in te gaan.

Goed nieuws, want maximaal 75 gemotiveerde laatstejaars studenten en promovendi krijgen gratis toegang. Als je hier invult waarom jij graag naar deze dag wilt, dan hoor je daar misschien bij.