Wiskundemeisjes

De favoriete (nog levende!) wiskundige van… (11)

Op een zonnige donderdagmiddag mogen de wiskundemeisjes Terence Tao meenemen voor een wandeling door Leiden. Bij de Pieterskerk vragen we hem wie zijn favoriete (nog levende!) wiskundige is. Tao probeert de vraag te ontwijken en vraagt of we hem niet kunnen emailen. We trappen hier niet in en vragen vriendelijk om de vijf minuten of hij al een antwoord heeft. Als we eenmaal bij de hortus botanicus lopen, hebben we Terence een naam ontfutseld: hij kiest Endre Szemerédi.

Terence Tao

Terence Tao is nog maar 31 en won de afgelopen jaren een hele reeks prijzen. We schreven daar al eerder over: de Fields medaille, Mac Arthur Fellow Ship en SASTRA Ramanujanprijs. In die stukjes zijn ook links naar artikelen over zijn werk te vinden. Zijn werk loopt zo uiteen dat in het rapport van de Fiels Medaille staat: "This is akin to a leading English-language novelist suddenly producing the definitive Russian novel." Samen met Ben Green bewees hij in 2004 dat er voor elke lengte k oneindig veel rijtjes priemgetallen van lengte k bestaan met tussen twee opeenvolgende priemgetallen steeds hetzelfde verschil. Hiervoor kregen ze de Ostrowskiprijs.

We vertellen Tao tijdens de wandeling dat we overwegen om een maandelijkse rubriek "Alweer een prijs voor Terence Tao" te beginnen en vragen hem of hij nog steeds blij is met elke nieuwe prijs. "I guess this will be the last one for a while", antwoordt hij lachend. Hij zegt dat de prijzen op zich niet zo veel voor hem betekenen. Hij vindt het geweldig om de wiskunde te doen en om steeds nieuwe mensen te ontmoeten. Het voordeel van al die prijzen is dat hij ze in allerlei nieuwe landen op mag halen. Zo komt hij op exotische plaatsen en spreekt hij veel verschillende mensen.

Endre Szemerédi

De Hongaarse wiskundige Endre Szemerédi werd in 1940 geboren en hij studeerde bij de legendarische Paul Erdös. Hij is nu professor aan de Amerikaanse Rutgers University. Combinatoriek is zijn vakgebied en veel resultaten dragen zijn naam. Een van de bekendste heet simpelweg Szemerédi's Theorem. Deze stelling zegt dat een verzameling natuurlijke getallen met een 'positieve dichtheid' oneindig veel willekeurig lange aritmetische progressies bevat. Aritmetische progressies zijn niets meer dan rijtjes getallen met steeds hetzelfde verschil tussen twee opeenvolgende getallen. Dit resultaat gebruikten Tao en Green dertig jaar later om te bewijzen dat er in de priemgetallen zulke rijtjes bestaan. (Zie bijvoorbeeld dit artikel van Keith Devlin.)

Terence Tao bewondert Szemerédi omdat hij dingen laat werken, die anderen opgegeven zouden hebben. Zijn bewijzen zitten vol met creatieve ideeën. Tao vindt het ook prettig dat Szemerédi erg bescheiden en vriendelijk is gebleven. Hij herinnert zich een conferentie in Montreal, waar veel van het werk van Szemerédi voorbij kwam. Sprekers gebruikten zijn resultaten en checkten af en toe bij Szemerédi, die in de zaal zat, of het klopte wat ze zeiden: "Is this the way you proved it?". Eigenlijk zou Szemerédi tijdens die conferentie zelf geen voordracht geven, maar door het enthousiasme van de andere wiskundigen besloot hij spontaan om toch te spreken. Hij hield een voordracht over ongepubliceerde resultaten en alternatieve bewijzen van zijn eigen stellingen. Normaal wordt bij een wiskundige voordracht alleen aan het einde geklapt, maar Szemerédi kreeg een warm en luid applaus voor hij begon. Tao: "Everybody just loves Endre Szemerédi".

(Ionica)
ps Een dag later geeft Tao een voordracht op het Nederlands Mathematisch Congres en ook hij krijgt applaus voor hij begint: iedereen houdt van Terence Tao.